Vertigo (latince “dönmek” anlamına gelir) insanın kendisinin ya da çevrenin hareket illüzyonudur. Baş dönmesi de olarak da tariflediğimiz Vertigo bir hastalıktan ziyade bir semptomdur. En sık iç kulak hastalıkları olmak üzere başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Genelde bulantı ve kusma eşlik eder, terleme, çarpıntı görülebilir.
Vertigonun Nedenleri Nelerdir?
İşitme ve balans (denge) organı olan kulağın denge kısmı ile ilgili tüm hastalıklar başta olmak üzere beyin ve vucudun denge görevi üstlenen bölgelerindeki hastalıklar baş dönmesi şeklinde kendini gösterebilir.
Bunlardan en sık karşılaştıklarımız şunlardır:
- Benign paroksizmal Pozisyonal vertigo (genellikle iç kulak kristallerin kayması diye tariflenir)
- Vestibuler nörit (denge sinirinin virüs hastalığıveya nezlesi)
- Migrenöz Vertigo veya vestibüler migren (denge sistemini tutan migren hastalığıdır)
- Meniere hastalığı (iç kulak tansiyon hastalığı)
- Vestibulopati (iç kulak ve/veya denge sinirinin bozukluğu)
- Serebro Vaskular olay (beyin kanaması)
- Labirentit (iç kulak enfeksiyonu)
- Çeşitli ilaçların yan etkileri (streptomisin, gentamisin, kemoterapi için kullanılan ilaçlar gibi)
- Alkol kullanımı (Alkol iç kulak sıvılarına karışarak denge sisteminin o çok duyarlı çalışma sistemini değiştirerek etkide bulunur)
- Akustik tümör
Vertigo Teşhisi Nasıl Konulur?
Baş dönmesi şikayetiyle başvuran hastalar değerlendirilirken şikayetleri ve öyküsü detaylı bir şekilde sorgulanır, nitekim tanıya varmada çok önemli ipuçları verebilir. Sonrasında Tam Kulak burun boğaz muayenesi ve spesifik nörolojik muayene yapılır. Elde edilen sonuçlar ışığında objektif ve fonksiyonel tetkiklere başvurulur. Baş dönmesi şikayetine yol açan hastalıkların çok ve çeşitli olması nedeniyle kesin tanıya ulaşmak için ofis şartlarında uyguladığımız basit testlerden, kapsamlı kan tahlilleri, yüksek teknolojik donanım gerektiren vestibüler testler ve görüntüleme yöntemleri gibi kullandığımız geniş tetkik bataryası vardır. Bunlardan bazıları:
Vestibüler ve odiyolojik değerlendirme testleri
- Videonistagmografi (VNG)
- Video head impulse test (VEMP)
- Vestibular evoked myogenic potential (VEMP)
- Postürografi
- Odiyometri
- Akustik impedansmetri
- Otoakustik emisyon (OAE)
- Auditory Brain Responce (ABR)
Görüntüleme yöntemleri
- Doppler Ultrasonografi
- Bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
- Fonksiyonel MR görüntüleme
Vertigo Nasıl Tedavi Edilir?
Vertigo tedavisi sebebine bağlı olarak değişmekle birlikte en sık karşılaştığımız iç kulak hastalıklarına bağlı yaşanan vertigoların başlıca tedavisi Vestibüler Rehabilitasyondur. Sanılanın aksine vestibüler rehabilitasyon sadece birkaç dakika süren yatırıp kaldırmalık manevralarla sınırlı değildir. Toplumda pozisyonel vertigo (özellikle arka yarım daire kanallarda kristallerin kayması) oldukça sık karşılaşılan hastalık olduğu için, sıklıkla bu manevralar yeterli olsa da, eşlik eden başka da iç kulak ve denge sistemi bozukluklarında vestibüler rehabilitasyon yapılmazsa hastanın şikayetleri devam etmektedir.
Bazı olgularda vertigonun sebebini tam olarak tespit etmek için belli bir süre takip edilmesi gerekebilir, hatta nadiren sebebi bulunamaya da bilir. Böyle durumlarda KBB uzmanının klinik tanısına uygun şekilde vestibüler rehabilitasyon tedavisi uygulanır.
Tedavi edici manevralar ve Vestibüler rehabilitasyon vertigo’nun ana tedavi yöntemleridir.
Vertigo’da ilaç tedavisi ve cerrahi tedavilerin yeri sınırlıdır ve sadece belli başlı hastalıklarda geçerlidir.
