İç kulak ve vestibüler sistem (denge organı) fonksiyon bozukluğu toplumda sık karşılaşılan sağlık sorunudur. Halk arasında genellikle ”vertigo” olarak tanımlanan vestibulopatinin birçok sebebi ve tipi vardır.
Vertigo ve dengesizlik sorunları çok geniş bir yelpazeyi kapsayan karmaşık bir klinik sorundur. Vertigo şikayetiyle gelen hastaların tanısı herhangi bir ek tekik yapmaksızın, hatta kan tahlili bile gerekmeksizin sadece basit bir manevra ile konabilirken, VNG, VHIT, postürografi, birçok kan tahlili, tomografi, mr ve başka da ayrıntılı incelemeler de gerekebilmektedir. Dolayısıyla hastalarımızı adım adım inceleyerek aldığımız ipuçlarından yola çıkarak gerektiğinde daha ayrıntılı tetkikler yapmaktayız. Burada önemli olan hangi durumda hangi hastalıktan şüphelenilerek hangi tetkiki istemek gerektiği dir. Klinik pratikte hekimler arasında çok yaygın olmamakla birlikte bazı hastalarda son derece faydalı olabilecek vestibüler tetkikler şunlardır:
Dinamik Görme Keskinliği (Dynamic Visual Acuity)
Dinamik görme keskinliği testi (DVA)VOR‘u değerlendiren uygulanması kolay ve güvenilir bir yöntemdir. Vestibüler disfonksiyonların tespitinde ayrıca vestibüler rehabilitasyon tedavisinin progres takibinde yararlıdır. DVA, ‚‘Snellen görme keskinliği tablosu‘‘ kullanılarak yapılabildiği gibi özel tasarlanmış DVA modüllü bilgisayar programları yardımıyla da yapılabilmektedir. Hastanın kafası Saniyede 2 defa hızla sağa ve sola çevirme hareketi yaparken hastanın görme keskinliğini değerlendirerek uygulanır. Vestibüler rehabilitasyon tedavisinin DVA sonuçlarını olumlu etkilediği için vestibüler rehabilitasyon öncesi ve sonrası hasta değerlendirmesinde oldukça yararlıdır.
Sübjektif Dikey Görsel (Subjective Visual Vertical)
Sübjektif Dikey Görsel (Subjective Visual Vertical) ve Sübjektif Yatay Görsel (Subjective Visual Horizontal) Sübjektif dikey görsel (SVV) ve sübjektif yatay görsel (SVH) başlıca otolit organlarının fonksiyonunu ve merkezi graviseptif yolakları (yerçekimi algısı) değerlendirmeye yarayan nispeten yeni bir vestibüler değerlendirme yöntemidir. Diğer vestibüler ve nörolojik bulgularla birlikte değerlendirilir. Ayrıca İnmeden sonra denge sorunlarına eşlik eden faktörleri değerlendirmede önemli katkı sağlar. Günümüzde bilgisayar yazılım destekli SVV ve SVH test yöntemleri geliştirilmesiyle daha güvenilir ve uygulanması kolay hale getirilmiştir.
Rod-and-disk test.
Son zamanlarda SVV testinin mekanizmasında benzer mekanizmada çalışan Rod-and-disk test geliştirilmiştir. Rod-and-disk test ile kronik vertigolu hastaların özellikle görsel input bağımlılığı fazla olduğu durumların tespitinde ve vestibüler rehabilitasyonun stratejisini belirlemede oldukça yararlı aynı zamanda uygulanması kolay bir testtir. Hastanemizde kronik vestibülopati tanısı koyduğumuz hastaları vestibüler rehabilitasyon tedavisine başlatmadan önce mutlaka rod-and-disk testi ile görsel uyaran bağımlılık düzeyini tespit ederek vestibüler rehabiklitsyon protolokünü oluşturmaktayız.
